ทำไมเวลาที่ทำ calibrate หน้าจอแล้วได้เปอร์เซ็นต์ตัวเลขน้อยลงกว่าที่ผู้ผลิตเคลมไว้

เคยสงสัยกันมั้ยว่า ทำไมหน้าจอที่ผู้ผลิตเคลมไว้ว่า จอตัวนั้น ๆ มีค่าขอบเขตสีที่ 100% sRGB แต่เมื่อเราใช้เครื่องมืออย่าง colorimeter มาวัดแล้ว กลับได้ไม่ถึงตามที่เคลมไว้ ตัวเลขมีการลดลง มันเกิดอะไรขึ้น บทความนี้เรามีคำตอบครับ

ก่อนอื่นอยากผู้อ่านทำความเข้าใจแบบนี้ก่อนว่า หากเปรียบเทียบพื้นที่สีของหน้าจอเป็นรูปทรงของแป้งทำคุ้กกี้ การทำ calibrate หน้าจอนั้นก็เปรียบเสมือนการวางแม่พิมพ์ตัดคุ้กกี้ลงบนแป้ง ที่เราจะต้องการเพียงแค่สิ่งที่อยู่ภายในแม่พิมพ์เท่านั้น ไม่ว่ามันจะเต็มแม่พิมพ์พอดีหรือขาดบ้างเล็กน้อยก็ตามแต่ เพราะนี่คือการสอนให้หน้าจอรู้ว่าควรจะต้องแสดงสีอย่างไร

เราอธิบายเป็นตัวอย่างให้เห็นภาพตามแบบนี้แล้ว คิดว่าผู้อ่านน่าจะพอเข้าใจเบสิคของการทำ calibrate ขึ้นมาบ้างแล้วหรือยัง? พื้นที่สีที่หน้าจอแสดงได้นั้นใช่ว่ามันจะเป็นรูปทรงสามเหลี่ยมมน ๆ แบบเดียวกันทุกจอ เพราะจอแต่ละตัวนั้นมีความสามารถในการแสดงสีไม่เท่ากัน รูปทรงของพื้นที่สีนั้นก็จะแตกต่างกันออกไป เมื่อโปรแกรมคำนวนออกมาแล้วเราก็จะเห็นภาพว่า มาตรฐานของขอบเขตสีต่าง ๆ (sRGB AdobeRGB DCI-P3) จะเป็นรูปทรงพื้นที่สามเหลี่ยมประมาณนี้ อยู่ตำแหน่งนี้ ๆ ของบนพื้นที่สีทั้งหมด แล้ววางทับลงไป ส่วนที่อยู่นอกเหนือกรอบของมาตรฐานนั้น ก็อาจจะถูกตัดออก และก็อาจจะมีพื้นเหลือว่างภายในกรอบอยู่

ยกตัวอย่างเช่น สมมุติเราวัดค่าสีโดยรวมของหน้าจอได้อยู่ที่ 100% sRGB จริง แต่เมื่อทำ calibrate แล้วนั้น มีความเป็นไปได้สูงว่า พื้นที่สีส่วนเกินจะถูกตัดออก ทำให้ตัวเลขหลังทำโปรไฟล์นั้นอาจจะอยู่ที่เพียง 93-97% แล้วทำไมมันถึงไม่ 100% เหมือนตอนแรก? ก็อย่างที่เราอธิบายไปข้างต้น บางทีพื้นที่สีส่วนเกินอาจจะเป็นพวกสีแดงหรือสีเขียวที่แสดงสีได้จัดมากเกินไป (ตามมาตรฐาน sRGB) แต่โปรแกรมมันคำนวนพื้นที่สีหรือรูปทรงของมันแบบรวม ๆ แล้วได้ที่ 100% และสีส่วนเกินเหล่านั้นก็จำเป็นจะต้องถูกตัดออก คร่าว ๆ มันคือตัวเลขการคำนวนเบื้องต้นของ “ความสามารถในการแสดงสี” ไม่ใช่ “ความถูกต้องที่ 100%”

ดูในรูปตัวอย่างที่เราแนบมานี้ เส้นสีแดงนั้นคือเส้นกรอบของมาตรฐาน sRGB ส่วนสีกรอบสีเขียวนั้น คือพื้นที่สีของหน้าจอที่สามารถแสดงได้ เราจะเห็นว่าที่แกน x 0.6 y 0.65 นั้นจะมีพื้นที่สีที่เหลืออยู่ รวมถึงด้านล่างช่วงสีน้ำเงิน เส้นสีเขียวและสีแดงก็มีความเหลื่อมกัน โปรแกรมมันจึงคำนวนให้เรารู้ว่า โดยรวมแล้วตัวหน้าจอตัวนี้จะแสดงสีได้ถูกต้องที่สุดบนมาตรฐาน sRGB ที่ 93% หรือเมื่อเราเปิดไฟล์รูปที่ color profile เป็น sRGB เราจะมองไม่เห็นสีที่หายไปราว 7% นั่นเอง

เราเห็นบางคนเข้าใจผิดว่า ก่อนทำ calibrate ได้ที่ 95% sRGB แต่หลังทำแล้วตัวเลขก็เพิ่มขึ้นมาเป็น 99% อันนี้เป็นเรื่องที่เข้าใจผิดอย่างมาก การทำ calibrate นั้น มีแต่จะเป็นการคำนวนเพื่อปรับลดหรือตัดพื้นที่สีส่วนเกินออกให้ตัวเลขเปอร์เซ็นต์นั้น “น้อยลง” หรือบางคนก็เข้าใจผิดคิดว่าการทำ calibrate มันจะช่วยเพิ่มเร่งเปอร์เซ็นต์ค่าสีให้สูงขึ้นได้ อันนี้เรายืนยันได้เลยว่าไม่มีทางเป็นไปได้อย่างแน่นอนครับ

คำถามคือ แล้วจะทำ calibrate อย่างไร ให้ตัวจอแสดงสีได้ถึง 99-100% sRGB ง่าย ๆ เลย ก็คือ หน้าจอตัวนั้นจะต้องแสดงสีได้กว้างมาก เพื่อให้พื้นที่มันครอบคลุมทั้งกรอบมาตรฐานของ sRGB หรือเป็นจอประเภท wide gamut ที่แสดงขอบเขตสีได้ที่ระดับ 90-99% AdobeRGB หรือ DCI-P3 นั่นเองครับ

RIPS COMP